Table of contents
-
Het indexcijfer van de consumptieprijzen (algemene index)
Het indexcijfer van de consumptieprijzen - of algemene index - meet de prijsevolutie van goederen en diensten die de gezinnen consumeren. De indexcijfers tonen de evolutie van de levensduurte voor de gezinnen.
In principe zouden de prijzen van alle consumptiegoederen en -diensten genoteerd moeten worden. Dit is uiteraard niet mogelijk.
Daarom wordt er een korf met de belangrijkste goederen en diensten samengesteld.Elke maand wordt de waarde van deze korf van goederen en diensten bepaald.
De waarde wordt uitgedrukt door het indexcijfer van de consumptieprijzen ("de index").
Stijgen de prijzen van de producten en diensten, dan stijgt ook de algemene index.
Bereikt of overstijgt de algemene index een bepaalde waarde ("de spilindex"), dan worden de lonen en sociale uitkeringen automatisch verhoogd. Dit noemen we de automatische indexering.België en Luxemburg zijn de enige landen ter wereld waar dit automatisme nog bestaat.
-
De gezondheidsindex
Voor de berekening van de gezondheidsindex worden 4 types producten geschrapt uit de korf van goederen en diensten die voor de berekening van het indexcijfer van de consumptieprijzen gebruikt wordt: tabak, alcohol, benzine en diesel.
-
De afgevlakte index
Het gemiddelde van de gezondheidsindexen van de laatste 4 maanden noemen we de afgevlakte index.
Sinds 1994 bepaalt de afgevlakte index of de verhogingscoëfficiënt die gebruikt wordt voor de berekening van lonen en sociale uitkeringen, aangepast moet worden.Voor de periode van april 2015 tot en met april 2016 werd de afgevlakte index bevroren op 100,66 (regeringsbeslissing tot "indexsprong") waardoor de verhogingscoëfficiënt eenmalig niet aangepast werd.
Vanaf mei 2016 werd de blokkering opgeheven.
De nieuwe afgevlakte index vanaf mei 2016 = het rekenkundig gemiddelde van de gezondheidsindex van de laatste 4 maanden x 98%
-
De te overschrijden spilindex
De spilindexcijfers fungeren als aanpassingsdrempels. Dit cijfer wordt op voorhand vastgelegd.
Als het gemiddelde van (de laatste 4 gezondheidsindexen x 98%) de spilindex bereikt of overschrijdt, worden de sociale uitkeringen en lonen aangepast (125,65 > 125,60).
De jongste overschrijding van de spilindex dateert van oktober 2023: dus aanpassing van de verhogingscoëfficiënt die gebruikt wordt voor de berekening van lonen en sociale uitkeringen.
De nieuwe spilindex vanaf december 2023 is vastgelegd op 128,11. -
De indexering van de sociale uitkeringen en de lonen in de openbare sector
Als deze spilindex bereikt of overschreden wordt, dan worden de lonen en sociale uitkeringen in de publieke sector verhoogd met 2%.
-
Chronologisch overzicht van de verhogingscoëfficiënten
Overzicht van de verhogingscoëfficiënten die vanaf 1.1.1990 gebruikt worden voor de berekening van de wedde.
Overzicht verhogingscoëfficiënten wedde Geldig vanaf Index Rang Geldig vanaf Index Rang 01/01/1990 1,0000 0 01/06/2008 1,4568 19 01/02/1990 1,0200 1 01/10/2008 1,4859 20 01/10/1990 1,0404 2 01/10/2010 1,5157 21 01/03/1991 1,0612 3 01/06/2011 1,5460 22 01/12/1991 1,0824 4 01/03/2012 1,5769 23 01/10/1992 1,1041 5 01/01/2013 1,6084 24 01/07/1993 1,1262 6 01/07/2016 1,6406 25 01/11/1994 1,1487 7 01/07/2017 1,6734 26 01/05/1996 1,1717 8 01/10/2018 1,7069 27 01/10/1997 1,1951 9 01/04/2020 1,7410 28 01/06/1999 1,2190 10 01/10/2021 1,7758 29 01/09/2000 1,2434 11 01/02/2022 1,8114 30 01/07/2001 1,2682 12 01/04/2022 1,8476 31 01/03/2002 1,2936 13 01/06/2022 1,8845 32 01/07/2003 1,3195 14 01/09/2022 1,9222 33 01/11/2004 1,3459 15 01/12/2022 1,9607 34 01/09/2005 1,3718 16 01/01/2023 1,9999 35 01/11/2006 1,4002 17 01/12/2023 2,0399 36 01/02/2008 1,4282 18 -
Voorbeeld berekening brutomaandwedde
Een ambtenaar heeft een jaarwedde van € 27 521,00.
- Zijn brutomaandwedde voor de maand juli 2017 wordt als volgt berekend:
(27 521,00 x 1,6734)/12 = € 3 837,80 - Zijn brutomaandwedde voor de maand oktober 2018 wordt als volgt berekend:
(27 521,00 x 1,7069)/12 = € 3 914,63 - Zijn brutomaandwedde voor de maand oktober 2021 wordt als volgt berekend:
(27 521,00 x 1,7758)/12 = 4 072,64 € - Zijn brutomaandwedde voor de maand januari 2024 wordt als volgt berekend:
(27 521,00 x 2,0399)/12 = 4 678,34 €
- Zijn brutomaandwedde voor de maand juli 2017 wordt als volgt berekend:
-
Samengevat
Soorten indexcijfers:
- Indexcijfers der consumptieprijzen
= de waarde van een korf van goederen en diensten - Gezondheidsindex
= de waarde van dezelfde korf van goederen en diensten maar zonder tabak, alcohol, diesel en benzine - Afgevlakte index vanaf mei 2017
= het gemiddelde van de gezondheidsindexen van de laatste 4 maanden x 98% - Spilindex
= een waarde die op voorhand vastgelegd wordt.
- Indexcijfers der consumptieprijzen
-
Bij het bereiken of overschrijden van de spilindex
► nieuwe spilindex = oude spilindex x 1,02 (specifieke berekeningswijze)Aanpassing verhogingscoëfficiënt
Als de afgevlakte index de spilindex bereikt of overschrijdt
► aanpassing verhogingscoëfficiënt (index) gebruikt voor de berekening van lonen en sociale uitkeringen.De nieuwe verhogingscoëfficiënt
= (1,02)n waarbij n = de rang of het aantal indexaanpassingen sinds 1.1.1990Verhogingscoëfficient oktober 2023 = (1,02)36 = 2,0399