De bestrijding van fraude, belangenconflicten en corruptie
De FOD BOSA verbindt zich ertoe hoge wettelijke, ethische en morele normen te handhaven, de principes van integriteit, objectiviteit en eerlijkheid na te leven en wil gezien worden als tegenstander van fraude en corruptie in de manier waarop zij haar activiteiten uitvoert. Van alle medewerkers wordt verwacht dat zij deze toewijding delen.
Het doel is het bevorderen van een cultuur die frauduleuze activiteiten ontmoedigt en het vergemakkelijken van de preventie en opsporing van fraude en de ontwikkeling van procedures die helpen bij het onderzoek naar fraude en aanverwante misdrijven en die ervoor zorgen dat dergelijke gevallen tijdig en passend worden afgehandeld.
We hanteren een nultolerantiebeleid ten aanzien van fraude en corruptie en alle gevallen van onregelmatigheden zullen worden onderzocht en op de juiste manier worden afgehandeld.
Het deontologisch kader voor federale ambtenaren
Algemeen dienen federale ambtenaren natuurlijk steeds de gedragsregels van het deontologisch kader voor federale ambtenaren als leidraad te nemen om in hun dagelijkse opdrachten de waarden van de federale overheid eigen te maken en toe te passen. Wat betreft de preventie, opsporing en bestrijding van fraude, belangenconflicten en corruptie, is gedragsregel 10 ‘Draag neutraliteit hoog in het vaandel’ richtinggevend, met de onderliggende punten 10.1 ‘Vermijd (schijn van) belangenconflict’, 10.2 ‘Vrijwaar professionele onpartijdigheid’ en 10.3 ‘Hou rekening met onverenigbaarheid van activiteiten’.
Je vindt het deontologisch kader hier terug
Het melden van fraude, corruptie en andere onregelmatigheden
Definitie fraude: De term fraude wordt gewoonlijk gebruikt om een breed scala aan wangedrag te beschrijven, waaronder diefstal, corruptie, verduistering, omkoping, valsheid in geschrifte, onjuiste voorstelling van zaken, samenspanning, het witwassen van geld en het verbergen van belangrijke feiten. Het gaat vaak om het gebruik van bedrog om persoonlijk gewin te behalen voor jezelf, een verbonden persoon of een derde partij, of verlies voor een ander – opzet is het belangrijkste element dat fraude onderscheidt van onregelmatigheden. Fraude heeft niet alleen een potentiële financiële impact, maar kan ook schade toebrengen aan de reputatie van een organisatie die verantwoordelijk is voor het effectief en efficiënt beheren van fondsen. Dit is van bijzonder belang voor een publieke organisatie die verantwoordelijk is voor het beheer van EU-fondsen.
Definitie corruptie: Corruptie is misbruik van macht voor persoonlijk gewin.
Definitie belangenconflict: Er is sprake van belangenvermenging wanneer de onpartijdige en objectieve uitoefening van de officiële van een persoon in het gedrang komt als gevolg van familiebanden, vriendschap, politieke of nationale affiniteit, economische belangen of andere gedeelde belangen met bijvoorbeeld een aanvrager of ontvanger van EU-middelen.
Er bestaan verschillende procedures voor het melden van praktijken die niet correct zijn, of die ingaan tegen de geldende waarden en normen. Het is erg belangrijk dat je daarvan melding maakt.
In het bijzonder voor wat betreft de inzet van middelen afkomstig uit Europese programma’s, fondsen, faciliteiten, etc. beschikken het Europees Bureau voor Fraudebestrijding (OLAF) en het European Public Prosecutor’s Office eveneens over meldingsprocedures.
Je vindt deze procedures hier terug : https://anti-fraud.ec.europa.eu/olaf-and-you/report-fraud_nl’ + https://www.eppo.europa.eu/nl/een-misdrijf-melden-aan-het-europees-open…).
Omgaan met belangenconflicten bij overheidsopdrachten
De wet van 17 juni 2016 inzake overheidsopdrachten, art. 6:
- Stelt dat de de nodige maatregelen moet treffen om tijdens de plaatsing en de uitvoering belangenconflicten doeltreffend te voorkomen, te onderkennen en op te lossen, teneinde vertekening van de mededinging te vermijden en de gelijke behandeling van alle ondernemers te verzekeren.
- Definieert verschillende situaties waarin een belangenconflict wordt vermoed te bestaan.
In kader van de inzet van Europese middelen moeten bovendien alle personen die betrokken zijn bij de voorbereiding, publicatie, gunning en uitvoering van een gerelateerde overheidsopdracht, een voorafgaandelijke verklaring ondertekenen dat er geen sprake is van een belangenconflict.
Verantwoordelijkheden
Binnen de FOD BOSA is de algemene verantwoordelijkheid voor het beheren van het risico op fraude en corruptie gedelegeerd aan de Dienst van de Voorzitter, in het bijzonder aan de Coördinator Integriteit in samenwerking met het interne integriteitsnetwerk, de proceseigenaren van BOSA-processen die door fraude kunnen worden beïnvloed (bijv. financiële processen, inkoop, enz.) en met de methodologische ondersteuning van de Risk Officer en het interne netwerk Bosaic; met name de personen gedelegeerd door de verschillende directoraten-generaal die het opzetten en onderhouden van het organisatiebeheersingsysteem van de FOD BOSA coördineren.
Zij zijn verantwoordelijk voor:
- het uitvoeren van een regelmatige beoordeling, met behulp van een risicobeoordelingsteam, van het frauderisico;
- het opstellen van een effectief fraudebestrijdingsbeleid en fraudebestrijdingsplan;
- zorgen voor fraudebewustzijn bij het personeel en opleiding;
- ervoor zorgen dat de FOD BOSA onderzoeken onmiddellijk doorverwijst naar bevoegde onderzoeksinstanties wanneer ze plaatsvinden;
De proceseigenaren/mandaathouders van de FOD BOSA zijn verantwoordelijk voor het dagelijkse beheer van frauderisico’s en actieplannen, zoals uiteengezet in de frauderisicobeoordeling en in het bijzonder voor:
- het garanderen dat er binnen hun verantwoordelijkheidsgebied een adequaat systeem van interne controle of organisatiebeheersing bestaat;
- het voorkomen en opsporen van fraude;
- het verzekeren van de zorgvuldigheid en het nemen van voorzorgsmaatregelen bij een vermoeden van fraude;
- het nemen van corrigerende initiatieven, met inbegrip van deze met het oog op eventuele administratieve sancties.
De FOD BOSA werkt structureel samen met de Federale Interne Audit (FIA) in het kader van de meldingsprocedures voor onregelmatigheden, inclusief fraude, belangenconflicten en corruptie.
De Federale Interneauditdienst verstrekt als onafhankelijke organisatie een redelijke zekerheid over de manier waarop de risico’s binnen de overheidsorganisaties van zijn audituniversum beheerst worden.
Door het uitvoeren van audits en het geven van advies wil FIA bijdragen tot een betere maatschappelijke dienstverlening, wat toelaat het vertrouwen van de burger in de federale overheid te versterken (https://audit.fed.be/nl/missie-visie-en-waarden).
Risico-analyse
De FOD BOSA integreert op middellange termijn het beheer van risico’s inzake de preventie, opsporing en correctie/bestraffing van fraude, belangenconflicten en corruptie in zijn algemeen risicobeleid.
De verbeteracties en hun implementatie worden geïntegreerd in het BOSA actieplan inzake organisatiebeheersing.
