De ministerraad heeft een omzendbrief, een toolbox en een quickscan goedgekeurd om de veiligheidsrisico’s die zich kunnen stellen in het kader overheidsopdrachten te helpen reduceren.
-
Bepaalde overheidsopdrachten kunnen inderdaad risico’s inhouden op vlak van spionage en sabotage door buitenlandse mogendheden. Het kan bijvoorbeeld gaan om overheidsopdrachten voor het installeren van camera’s, het leveren van bepaalde scanners voor de luchthaven of bepaalde werken in de buurt van kritieke infrastructuur. De leden van het Coördinatie Comité Inlichtingen en Veiligheid (CCIV) hebben daarom, in samenspraak met de Dienst Overheidsopdrachten van de Kanselarij van de Eerste Minister, een quickscan en een toolbox uitgewerkt om de te sensibiliseren en te helpen omgaan met deze problematiek.
De quickscan reikt een methodologie aan voor een voorafgaande risicoanalyse. In de toolbox worden onderstaande elementen behandeld :
- het toepasselijke rechtskader;
- de instrumenten die ter beschikking staan van de aanbesteders en waarbij geen bijzondere motivering vereist is;
- de instrumenten waarbij afgeweken kan worden van de normaal van toepassing zijnde plaatsingsregels maar waarvoor bijzondere motivering vereist is;
- een aantal wetgevende initiatieven die in sommige gevallen een positief effect kunnen hebben (flankerend beleid).
In de omzendbrief zullen de federale worden verplicht de quickscan uit te voeren bij alle overheidsopdrachten waar er een impact kan zijn op de nationale veiligheid. Ze zullen ook de richtsnoeren vervat in de toolbox moeten hanteren als interpretatiekader.
Ook andere aanbesteders kunnen zich echter door de quickscan en toolbox laten inspireren.
In de eerste plaats moet nagegaan worden of de overheidsopdracht onder de wet “defensie en veiligheid” van 13 augustus 2011 valt. Dit is onder meer het geval indien het gaat om leveringen, werken of diensten die betrekking hebben op militaire of gevoelige doeleinden, wat dit laatste luik betreft wanneer er een link is met geclassificeerde informatie. In dat geval is een specifieke uitsluitingsgrond van toepassing voor ondernemingen waarbij vastgesteld wordt, op basis van welk bewijsmiddel ook, inclusief beschermde gegevensbronnen, dat deze niet de betrouwbaarheid vertonen die nodig is om risico’s voor de veiligheid van de staat uit te sluiten.
Ook wanneer de overheidsopdracht valt onder de “gewone” wet inzake overheidsopdrachten van 17 juni 2016 zijn er echter tools voorhanden en in sommige gevallen zelfs een mogelijkheid om, wanneer dit nodig is in het licht van de essentiële veiligheidsbelangen en op proportionele wijze, af te kunnen wijken van de normaal van toepassing zijnde plaatsingsregels inzake overheidsopdrachten. Deze aspecten worden nader toegelicht in de toolbox.
